3D is al zo oud als de mensheid. In de echte wereld dan, op platte vlakken als papier of een scherm is het een stuk lastiger. Daar hebben we immers slechts 2 dimensies (X-as en Y-as).
Voor 3D is er een derde dimensie nodig (de Z-as). Mensen die wiskunde of natuurkunde hebben gehad op school herkennen het misschien nog wel.
Ondanks het feit dat deze afbeelding op een plat vlak afgebeeld wordt, zie je toch diepte.
Het maakt in dit geval niet uit of het een beeldscherm is of een vel papier, de basisprincipes van 3D blijven hetzelfde.
Monoculair
Diepte zien heeft te maken met 2 aspecten. Deze aspecten vallen onder de monoculaire categorie; dit wil zeggen dat het effect met één oog al zichtbaar is.
Perspectief
Bij perspectief werk je voornamelijk met lijnen. Er is een punt op de horizon waar al die lijnen samenkomen. Neem onderstaande afbeelding als voorbeeld:
Je kunt duidelijk diepte herkennen. Zie je de (denkbeeldige) lijnen ook? Zo niet, dan hier even een verduidelijking:
Dit geldt niet enkel voor tekeningen, dit komt ook terug op foto’s:
Overlapping
Het andere monoculaire aspect is overlapping. Als er niets voor een voorwerp staat zul je het volledig kunnen zien. In het andere geval zal er een stuk wegvallen.
In bovenstaande afbeelding kun je duidelijk diepte herkennen door overlapping. De wereldbol staat het dichtst bij (helemaal zichtbaar). Het boek met de bloemen ligt vlak achter de wereldbol (gedeeltelijk zichtbaar) en de boekenkast staat op de achtergrond. De muur waar de boekenkast tegenaan staat is het verst weg (amper zichtbaar).
Binoculair
Bovenstaande aspecten vallen onder de monoculaire categorie. Er zijn echter ook manieren om diepte te creëren die beide ogen nodig hebben. Dat is de binoculaire categorie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van stereoscopie.
Stereoscopie
Bij stereoscopie werk je met twee afbeeldingen. Het ene oog krijgt een iets andere afbeelding te zien dan het andere oog. In het echt is dit ook het geval.
Deze twee afbeeldingen kunnen onze hersenen gebruiken voor het genereren van een 3D beeld. Dit proces heet stereopsis.
Wil je een echt 3D beeld creëren op een plat vlak, dien je stereopsis mogelijk te maken. Daar zijn diverse technieken voor ontwikkeld en de ontwikkelingen op dit gebied staan gelukkig ook niet stil.